May kapangyarihan ang mga salita. Kung nais mong sabihin sa mga biro, mahalagang responsibilidad ang iyong mga salita, at gamitin ang mga ito sa pinakamabuting paraan na posible. Narito kung paano sabihin ang mga biro na nakapagpapataas ng iba, at nagsasanhi ng mga ngiti sa halip na luha.
Mga hakbang
Hakbang 1. Isipin ang uri ng reputasyon na gusto mo
Sino ang maaaring magustuhan ang iyong biro? Sino ang maaaring mapalayo? Anong uri ng tao ang nais mong makita, at ang biro na ito ay kumakatawan sa kung sino ang nais mong maging, o hindi?
- Halimbawa, kung nais mong makilala bilang mabait at mapagkakatiwalaan, kung gayon ang paggawa ng mga biro sa gastos ng ibang tao ay hindi tugma doon. Kung nais mong makilala bilang pagkakaroon ng pagputol, maaaring gusto mong magpasya kung sino ang at hindi bumubuo ng isang katanggap-tanggap na target.
- Kilalanin na ang mga tao ay maaaring pahalagahan ang mga biro sa kapinsalaan ng malupit o masasamang tao. Halimbawa, ang pahayagang satirical na The Onion ay pinuri ng publiko nang gumawa ng mga biro na gastos ng mga terorista na nagsagawa ng 9/11 na pag-atake.
Hakbang 2. Isaalang-alang ang paksa ng iyong biro
Ang ilang mga paksa ay mas malamang na welga ng isang sensitibong lugar kaysa sa iba. Ang isang biro tungkol sa isang talagang nakatutuwa na hayop, halimbawa, ay marahil ay hindi makapipinsala, habang ang isang biro na stereotyping na tao ay maaaring saktan ang ilang mga damdamin. Maaaring magalit ang mga tao sa mga biro tungkol sa…
- Kasarian
- Pulitika (kabilang ang politika sa pagkakakilanlan)
- Kamatayan
- Ang mga tao o hayop ay sinasaktan (mula sa banayad na pinsala, sa traumatic na karahasan tulad ng panggagahasa)
- Mga Stereotyp tungkol sa isang pangkat ng mga tao
- Nagmumungkahi na ang mga tao ay gumawa ng isang bagay na nakakasama
- Paglalagay ng isang tao pababa
Hakbang 3. Tingnan ang iyong madla at kung nasaan
Ang pag-unawa kung nasaan ka, at kung sino ang kasama mo, ay mahalaga para malaman kung angkop ang biro. Mahalaga ang konteksto, at ang isang biro na nakakatawa sa isang sitwasyon ay maaaring maging mahirap sa iba pa.
-
Nasaan ka?
Ang isang pangkat ng mga diborsyado ay maaaring magkaroon ng sabik na madla para sa iyong mga biro tungkol sa diborsyo. Ang mga panauhin sa isang shower sa kasal ay maaaring makita itong medyo hindi naaangkop.
-
Gaano pormal ang setting?
Ang iyong mga kaibigan ay maaaring tumawa tungkol sa mga biro sa sex kapag nasa bar ka, ngunit tiyak na hindi ito angkop sa trabaho.
-
Ang mga tao ba ay nakakulong dito?
Sa isang muling pagsasama-sama ng pamilya, ang mga tao ay hindi inaasahan na umalis hanggang matapos ito. Sa gayon, kung ang iyong mga biro tungkol sa mga taong rasista ay nakagagalit sa racist na Tiyo Bob, ang kanyang hindi pag-apruba ay maaaring maging isang katanggap-tanggap na pagkawala … ngunit ang hidwaan ay maaari ding gawing hindi komportable ang natitirang iyong pamilya.
-
Pinagtatawanan mo ba ang isang tao sa madla?
Halimbawa
-
Maiintindihan ba ng madla ang biro?
Ang mga kabataan ay maaaring malito sa isang kumplikadong biro. Ang mga taong Autistic, at iba pang mga literal na nag-iisip, ay maaaring mag-isip na maging seryoso ka. Okay lang ba kung mangyari ito, at handa ka bang ipaliwanag ito sa kanila?
Hakbang 4. Kilalanin na maaaring makasakit ang mga salita
Mag-isip tungkol sa ilan sa iyong mga kilalang katangian, at isipin kung ginamit ng mga tao ang mga ito bilang isang insulto. Masakit ito, hindi ba? Isaalang-alang ngayon na ang ilang mga tao ay lalong sensitibo, at ang ilang mga katangian ay ginagamit bilang mga panlalait. Ilang beses na narinig ng isang babae na siya ay masyadong emosyonal, narinig ng isang taong may kapansanan na ang mga masasamang bagay ay "hangal," o isang itim na tao ang nag-iingat ng karagdagang pag-iingat sa kaligtasan sapagkat maling na-stereotype ang mga ito bilang marahas? Nagdagdag ng mga salita at microaggression.
Hakbang 5. Isaalang-alang na ang isang mahina na tao ay maaaring nakikinig sa iyong biro
Halimbawa, isipin ang iyong sarili na sinasabi sa isang tao na "pabiro" na patayin ang kanilang sarili habang ang tao ay lihim na nakikipag-usap sa mga isyu sa pagpapahalaga sa sarili. O kaya na ang isang biktima ng panggagahasa ay maririnig ka na nagbibiro tungkol sa panggagahasa, o na ang taong nakikinig sa iyo na pinag-uusapan ang tungkol sa "wimpy goth cutters" ay lihim na nagpupunyagi na saktan ang sarili sa loob ng limang taon.
- Kahit na ang isang mahina na tao ay hindi malapit, lilikha ka ng mga opinyon ng mga tao sa mga mahihina.
- O marahil ang isang mapang-api o mapang-api ay maririnig ang iyong biro. Halimbawa, kung gumawa ka ng isang biro sa panggagahasa, maaaring marinig ka ng isang nanggahasa. Gusto mo ba ng isang gumahasa na tumatawa kasama, lihim na isinasaalang-alang ka bilang isang kapanalig?
Hakbang 6. Pumili ng mga insulto na sumasaklaw sa mga bagay na maaaring makontrol ng mga tao, o gumawa ng hindi magagalit na mga paghahambing
Halimbawa, hindi mapipili ng mga tao kung gaano sila katalinuhan, ngunit ang kamangmangan, kabastusan, at masamang pag-uugali ay pawang mga pagpipilian. Huwag mag-atubiling maging malikhain upang makabuo ng mga natatanging insulto! Subukang ihalo at itugma mula sa ilan sa mga ito…
- Personal na amoy (Naligo ka ba sa isang latian?)
- Mga paghahambing sa mga karima-rimarim na bagay (basurahan, putik, dumi)
- Mga paghahambing ng hayop (maputik na baboy, wart ng palaka)
- Ignorance (Siya ay tungkol sa mahusay na kaalaman bilang isang tao na nakaupo sa kanyang bahay buong araw na gumagawa ng mga ingay.)
- Pagkabastos o pangkalahatang kahila-hilakbot na pagkatao (Ikaw ang katumbas ng tao ng isang lamok.)
Hakbang 7. Tanungin ang iyong sarili kung magdaragdag ito ng anumang mabuti sa mundo
Matatanggap ba nang maayos ang iyong biro? Magdudulot ba ito ng tunay na mga ngiti, o maaaring maging sanhi ng sakit? Ang isang mabuting biro ay gumagawa ng mundo ng isang mas maligayang lugar para sa lahat.
Hakbang 8. Maging handa na humingi ng paumanhin para sa isang masamang biro
Habang ang mga biro ng isang mabuting pananampalataya ay karaniwang tinatanggap nang mabuti, maaari ka ring magtapak sa mga daliri ng isang tao nang hindi sinasadya. Maaari mong i-minimize ang pinsala sa pamamagitan ng pagkuha ng responsibilidad para dito at humingi ng tawad nang buong puso.
- "Humihingi talaga ako ng pasensya sa pag-inis ko sa iyo. Hindi ko inisip na makakasakit ito sa iyo, at dapat sana ay may alam pa ako. Humihingi ako ng paumanhin."
- "Humihingi ako ng paumanhin sa aking biro sa lahi na sanhi ng ganoong isyu. Ang hangarin ko na i-deconstruct ang puting pribilehiyo, hindi upang mapalala ang mga bagay. Sa pagbabalik tanaw, ito ay isang hindi magandang payo na biro. Humihingi ako ng paumanhin."
- "Humihingi ako ng pasensya na nagalit ako kay Lolo sa biro na 'kolonisador'. Akala ko kukunin niya ito sa mabuting espiritu, at malinaw naman na mali ako. Marahil ay hindi ito ang pinakamagandang sasabihin sa muling pagsasama ng pamilya."
- "Hindi ko dapat biniro ang iyong kapansanan sa pagsasalita. Napagtanto kong napakasakit at hindi naaangkop sa gayon, napagsisisihan. Ipinapangako kong hindi ko na ito gagawin."
Mga Tip
- Ang ilang mga tao ay mas sensitibo kaysa sa iba. Kapag may pag-aalinlangan, magkamali sa panig ng kabaitan.
- Huwag magbiro tungkol sa mga karamdaman sa pag-iisip, at lalo na huwag gumamit ng salitang "R".
- Ang hangarin ay hindi pantay na epekto. Maaari mong saktan ang ibang tao nang hindi mo sinubukan.
- Pinahahalagahan ng teoryang "benign paglabag" na ang mga tao ay nakakatawang bagay kung hindi sila nagbabanta na mga paglabag sa mga pamantayan sa lipunan. Kaya, kung ang iyong biro ay hindi kaaya-aya, at masakit sa isang tao, hindi ito nakakatawa.
